Użytkownik: Hasło:
Krótka historia 4 Pułku Lotniczego




W 1923 r. Gen. Armand Leveq ówczesny szef lotnictwa ( francuz ,mianowany przez ministra spraw wojskowych generała Kazimierza Sosnkowskiego ) przedstawił sztabowi generalnemu Wojska Polskiego plan reorganizacji lotnictwa .W ramach tego planu , rozwiązano Szkołę Obserwatorów Lotniczych w Toruniu, w miejsce której na podstawie rozkazu Ministerstwa Spraw Wojskowych z dnia 6 .04. 1924 r - rozpoczęto organizację 4 Pułku Lotniczego .To trudne zadanie zapoczątkował dowódca uprzednio rozwiązanej jednostki - płk.pil. Roman Florer . 4 Pułk Lotniczy miał na celu podnieść możliwości obronne naszego kraju , był kolejną nową jednostką wśród sformowanych już w 1921 r.:
  • 1 Pułk Lotniczy - Warszawa
  • 2 Pułk Lotniczy - Kraków
  • 3 Pułk Lotniczy - Poznań
W póżniejszych latach sformowano
  • 5 Pułk Lotniczy - Lida
  • 6 Pułk lotniczy - Lwów

Departament Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych podjął decyzję o tworzeniu baz lotniczych w celu zabezpieczenia działań eskadr lotniczych w czasie wojny , plan przewidywał na wypadek wybuchu wojny rozwiązanie pułków.Baza lotnicza miała zapewniać wszelkie potrzeby dla eskadr lotniczych działających w jej obszarze. Proces organizacji baz lotniczych rozpoczęto w 1930 r.


W marcu 1933 r. w ramach kolejnych zmian powstaje w 4 PL. Baza Lotnicza Nr. 4 (podobnie jak w pozostałych pułkach, jednak w innych okresach działalności tych jednostek) złożona z pododdziałów:
  • Park Lotniczy ( samoloty, warsztaty )
  • Kwatermistrzostwo ( wszelkie zaopatrzenie )
  • Oddział Portowy ( infrastruktura lotniskowa ,służby pomocnicze )
Wyżej wymienione pododdziały funkcjonowały już wcześniej w 4 PL z różnym powodzeniem ze względu na braki sprzętowe, finansowe oraz niedobór fachowej kadry. W całym 15 letnim okresie istnienia 4PL. na wyposażeniu jednostki znajdowało się kilka różnych typów samolotów zagraniczne min. Spad , Avia , Vibaut, polskie to głównie:
  • PZL P-7a
  • PZL P-11a,c
  • PZL P-23B Karaś
Struktura pułku w ramach pokojowej organizacji lotnictwa z wiosny 1939 r. wyglądała następująco:
  • 41 eskadra liniowa, obserwacyjna 10 PZL P-23B Karaś
  • 42 eskadra liniowa, obserwacyjna 10 PZL P-23B Karaś
  • 141 eskadra myśliwska 10 PZL P-11c
  • 142 eskadra myśliwska 10 PZL P-11c
  • +2 PZL P-11c dowództwa dywiyjonu
eskadry towarzyszące, łącznikowe:
  • 43 - 7 Lublin R-13D
  • 46 - 7 Lublin R-13D
W ramach wojennej organizacji lotnictwa z ostatnich dni sierpnia 1939r. 4 Pułk Lotniczy został włączony do składu Lotnictwa Armijnego - przydział do Armii "Pomorze"
  • 141 esk. 12 PZL P-11c
  • 142 esk. 10 PZL P-11c
  • 42 esk. 10 PZL P-23B
  • 43 esk. 7 Lublin R-13D
  • 46 esk. 7 Lublin R-13D
  • 41 esk. S.G.O. "Modlin" (samodzielna grupa operacyjna)

Kiedy 30 sierpnia 1939r. ogłoszono mobilizację powszechną, 4 Pułk Lotniczy po 15 latach działalności został rozwiązany, kończąc jednocześnie wykonywanie swojego najważniejszego zadania, którym było przygotowanie i wyszkolenie lotników do działań wojennych. Wszelkie zadania zabezpieczenia działań eskadr 4 PL. przejeła 4 Baza Lotnicza. 1 września o godz. 11 :00 spadły na toruńskie lotnisko pierwsze bomby. 3 września komendant bazy mjr. technik Adam Scheybal otrzymał z dowództwa Armii "Pomorze" rozkaz ewakuacji bazy na południowy wschód kraju. Kiedy piloci eskadr walczyli dzielnie w powietrzu, rzut kołowy nieustannie przemieszczał się. Gdy 17 września wojska radzieckie zaatakowały Polskę, naczelne dowództwo wydało rozkaz - rzut kołowy oraz ocalałe samoloty przekroczyć granicę polsko- rumuńską. Oczywiście jest to maleńki fragment historii 4 Pułku Lotniczego, szczegółowe zobrazowanie tematu wymaga obszernego opracowania z przedstawieniem dowódców oraz najsławniejszego żołnierza 4PL gen.pil. Stanisława Skalskiego (ppor. w 1939 r) pilota 142 eskadry myśliwskiej.

W sierpniu tego roku wybraliśmy się na wycieczkę do pięknego Torunia. Celem naszej wycieczki było poznanie miejsca w którym stacjonował 4 Pułk Lotniczy - Toruń. Jednostka w której pełnił służbę nasz bliski krewny starszy sierżant Władysław Zieliński - szef kompanii jednego z pododziałów w 4 PL.

Obecnie na terenie dawnego lotniska ma swoją siedzibę Aeroklub Pomorski




Po zabudowaniach dawnego lotniska nie odnależliśmy żadnych śladów, na miejscu znajduje się również Klub Seniorów Lotnictwa jednak ze względu na przerwę urlopową nie udało się z nikim porozmawiać. Nie udało się również porozmawiać z nielicznymi pracownikami aeroklubu na temat 4 PL. Dlatego też zamierzamy tam w niedalekiej przyszłości wrócić i jeszcze raz spróbować pogłębić wiedzę o 4 Pułku Lotniczym.

Robert i Adam Bączkowscy